Müstəqillik Aktı və Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının Doğuluşu
1991-ci ilin oktyabrı Azərbaycan tarixində yalnız müstəqilliyin bərpası ilə deyil, həm də yeni siyasi ideologiyanın – milli istiqlalçılığın təşkilatlanmış şəkildə meydana çıxması ilə yadda qaldı. Bu ayda, bir xalqın azadlıq arzusu hüquqi sənədə çevrildi, eyni zamanda bu arzunun siyasi daşıyıcısı olan bir partiya – Milli İstiqlal Partiyası (MİP) rəsmi şəkildə elan olundu.1991-ci il oktyabrın 16-da Millət qəzetinin Xüsusi Buraxılışında iki mühüm bəyanat yer aldı:
1. “Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyinin Bərpası haqqında” Konstitusiya Qanununun layihəsi – Etibar Məmmədov və hüquqşünas Fuad Ağayevin hazırladığı bu sənəd, Azərbaycanın 1918–1920-ci illərdə mövcud olmuş ilk Cümhuriyyətin hüquqi varisi olduğunu bəyan edirdi. Bu, müstəqilliyin ideoloji və hüquqi əsaslarını ortaya qoydu.
2. Milli İstiqlal Partiyasının yaradılması haqqında bəyanat – Etibar Məmmədov həmin gün, eyni qəzetdə, Azərbaycanın müstəqilliyi uğrunda mübarizəni siyasi platformaya çevirmək məqsədilə MİP-in yaradıldığını elan etdi. Bu, yalnız bir partiyanın doğuluşu deyil, həm də istiqlalçılığın təşkilatlanmış siyasi gücə çevrilməsi idi. Milli İstiqlal Partiyası, Azərbaycanın müstəqilliyini bərpa etmək istəyən azsaylı, lakin ideoloji baxımdan güclü qüvvələrin bir araya gəlməsi ilə formalaşdı. Partiyanın lideri Etibar Məmmədov, 1990-cı illərin əvvəllərində SSRİ-yə qarşı açıq mövqe tutan, müstəqillik ideyasını müdafiə edən nadir siyasi simalardan biri idi.MİP-in yaranması, müstəqillik uğrunda mübarizənin yalnız parlament müstəvisində deyil, həm də xalqla birbaşa ünsiyyətdə olan siyasi təşkilat formasında davam etdiriləcəyini göstərdi. Partiya, istiqlalçılıq ideyasını cəmiyyətə çatdırmaq, onu müdafiə etmək və siyasi sistemdə təmsil etmək məqsədi daşıyırdı.Etibar Məmmədovun həm Müstəqillik Aktının hazırlanmasında, həm də MİP-in yaradılmasında oynadığı rol, onun siyasi cəsarətinin və ideoloji ardıcıllığının göstəricisidir. SSRİ-nin dağılma prosesi hələ tam başa çatmamışdı, imperiya düşüncəsi hələ də hakim idi. Belə bir dövrdə müstəqillik uğrunda açıq şəkildə çıxış etmək, siyasi təşkilat qurmaq və xalqı bu ideya ətrafında səfərbər etmək böyük risk və məsuliyyət tələb edirdi.1991-ci ilin oktyabrında baş verən bu iki hadisə – Müstəqillik Aktının layihəsinin dərc olunması və MİP-in yaradılması – bir-birini tamamlayan tarixi addımlar idi. Birincisi hüquqi əsas, ikincisi isə siyasi daşıyıcı idi. Bu paralellik, Azərbaycanın müstəqillik yolunda həm dövlət, həm də cəmiyyət səviyyəsində iradənin mövcud olduğunu sübut etdi.
AMİP Sədrinin müavini
Afsəddin Nəbiyev
